Pełnotekstowe zasoby PLDML oraz innych baz dziedzinowych są już dostępne w nowej Bibliotece Nauki.
Zapraszamy na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 15

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last

Wyniki wyszukiwania

help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Mathematical Society in L'viv

100%
PL
We Lwowie, w okresie autonomii, działały liczne towarzystwa naukowe. Poprzez profesorów związane były z Uniwersytetem, bądź Szkołą Politechniczną (wcześniejsza nazwa Politechniki we Lwowie), lecz na podstawie swoich statutów (zatwierdzanych w Wiedniu) działały samodzielnie. Warto dodać, że uzyskanie zgody władz austriackich nie było sprawą prostą. Polskie Towarzystwo Matematyczne we Lwowie' w stosunku do innych towarzystw powstało dość późno, bo dopiero w 1917 roku. Część matematyków prowadziła działalność naukową i organizacyjną w innych towarzystwach. Działalność Towarzystwa Matematycznego we Lwowie jest bardzo mało  znana. Wspominają o jego powstaniu m.in. Duda (2007) i Kuratowski (1973).
EN
Numerous scientific societies worked in Lviv, in the period of autonomy. They were associated with the University, or Polytechnical School (formerly University of Lviv) by professors, but on the basis of their statutes  (approved in Vienna) operate independently. It is worth noting that the consent of the Austrian authorities it was  not a simple matter. Polish Mathematical Society in Lviv arose quite late in relation to other societies, in 1917. Some mathematicians led scientific and organizational activities in other societies. Activity of Mathematical Society in Lviv is very little known. Their uprising are mentioned, among others, by Duda (2007) and by Kuratowski (1973).
PL
Znane są zasługi dotyczące wprowadzania teorii mnogości  do świadomości matematyków polskich przez Wacława  Sierpińskiego - pierwszy wykład z teorii mnogości na uniwersytecie lwowskim miał już w 1909 roku. Znana jest jego książka ,,Zarys teoryi mnogości'' z 1912 roku, jak też popularyzacja tej dziedziny w ,,Poradniku dla samouków''  (1915). Jednak zasługi Józefa Puzyny w tej dziedzinie są mniej znane.
3
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Preface

100%
PL
Szanowni i Drodzy Czytelnicy, oddajemy 10. tom serii VI Roczników Polskiego Towarzystwa Matematycznego – Antiquitates Mathematicae, czasopisma poświęconego historii matematyki. Proponujemy lekturę trzynastu  tekstów w pięciu działach.
EN
Dear Readers,Here is the 10th volume of the Series VI of the "Roczniki Polskiego Towarzystwa Matematycznego" (Annals of the Polish Mathematical Society)-- Antiquitates Mathematicae, a journal devoted to history of mathematics. We are offering  for reading 13 texts in 5 sections.
4
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Preface

100%
PL
Szanowni i Drodzy Czytelnicy, oddajemy kolejny 11(2017) tom VI serii Roczników Polskiego Towarzystwa Matematycznego - „Antiquitates Mathematicae", czasopisma poświęconego historii matematyki, a w nim  przedstawiamy 9 artykułów naukowych, 1 sprawozdanie i 1 esej. W dziale Matematyka europejska R. Duda dokonuje porównania historii początków i rozwoju matematyki na nowych uniwersytetach w Poznaniu, Wilnie i Kownie (w okresie międzywojennym). W dziale Biogramy L. Maligranda i W. Piotrowski przedstawiają sylwetkę Franciszka Włodarskiego (1889-1944), wszechstronnie wykształconego za granicą we Fryburgu i Getyndze późniejszego nauczyciela szkół średnich, wykładowcę Wolnej Wszechnicy Polskiej, profesora w Uniwersytecie Poznańskim.  A w ramach serii Sylwetki członków honorowych PTM W. Piotrowski przedstawia sylwetkę lwowianina z urodzenia F. Otto (1904-2000).  W dziale Historia matematyki w Polsce dwa artykuły dotyczą S. Kempistego (1892-1940). I. Jóźwik,  L. Maligranda i  M. Terepeta przedstawiają  jego życie i dokonania naukowe, zaś R. Duda wyjaśnia okoliczności śmierci Kempistego w kontekście okupacji Wilna przez Litwinów i Sowietów. W. Wilczyński omawia niektóre konstrukcje polskich matematyków. Egor M. Bogatov z Rosji przedstawia kluczowe momenty współpracy polskich i radzieckich matematyków w zakresie nieliniowej analizy funkcjonalnej od lat 20. do końca lat 50. XX w. W dziale Historia i filozofia matematyki S. Domoradzki i K. Karpińska omawiają ewolucję egzaminów maturalnych z matematyki w zaborze pruskim oraz w pierwszych latach po odzyskaniu przez Polskę niepodległości na Pomorzu i w Wielkopolsce. D. Ciesielska i Z. Pogoda przedstawiają sprawozdanie z działalności seminarium z historii matematyki na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 2010-2017. W dziale Historia zastosowań matematyki A. Antkowiak, M. Kaczmarz i K. Szajowski przedstawiają udział matematyków polskich w analizie funkcjonowania systemów przenoszenia urobku w polskich kopalniach odkrywkowych węgla brunatnego w drugiej połowie XX wieku.             Na końcu tomu znajduje się krótki esej Aadama J. Ginensky'ego  o jego profesorze  A. Zygmundzie.             Z redakcji ustąpiła dr D. Ciesielska. Dziękując jej za dotychczasową współpracę, życzymy dalszych sukcesów. Nasze czasopismo ukazuje się od roku 2007, a od roku 2014 jest dostępne również w formie elektronicznej na portalu czasopism Polskiego Towarzystwa Matematycznego (http://wydawnictwa.ptm.org.pl/index.php/antiquitates-mathematicae/index). Według oceny z roku 2015 Antiquitates Mathematicae zostało wpisane na listę B czasopism MNiSW, za rok 2016 uzyskało Index Copernicus Value 76,21. Życzę przyjemnej lektury, zachęcam gorąco do publikowania w naszym czasopiśmie. Redaktor Naczelny Stanisław Domoradzki
EN
Dear Readers,we have issued the next, 11th (2017) volume of Annales Societatis Mathematicae Polonae Series VI - "Antiquitates Mathematicae", a journal devoted to a history of mathematics, in which we offer 9 research articles, 1 report, and 1 essay. In the section of European mathematics, R. Duda makes a comparison of history, origins and development of mathematics in the new universities in Poznań, Vilnius, and Kaunas in the interwar period. In the Biographical section, L. Maligranda i W. Piotrowski present a profile of Franciszek Włodarski (1889-1944), universally educated in Fribourg and Göttingen, later a high-school teacher, a lecturer in the Free Polish University and a professor in Poznań University. Within the series "Profiles of honorary members of PTM" W. Piotrowski presents the profile of Lvov-born Franciszek Otto (1904-2000). In the section of History of mathematics in Poland two articles concern S. Kempisty (1892-1940). I. Jóźwik, L. Maligranda & M. Terepeta make a detailed presentation of his life and scholarly achievements, while R. Duda explains the circumstances of Kempisty's death in the context of the occupation of Vilnius. W. Wilczyński discusses some constructions due to Polish mathematicians. Egor M. Bogatov from Russia presents key moments of interactions between Polish and Soviet mathematicians in the field of nonlinear functional analysis from the 1920s to the late 1950s. In the section of History and Philosophy of Mathematics S. Domoradzki and K. Karpińska discuss the evolution of Matura exams in mathematics in the Prussian Partition and in the first years of independence of Poland in the regions of Pomerania and Great Poland. D. Ciesielska and Z. Pogoda present a report on the activities of the seminar in the history of mathematics at the Jagiellonian University in the years 2010-2017. In the section of History of applied mathematics A. Antkowiak, M. Kaczmarz and K. Szajowski discuss the contribution of Polish mathematicians to the analysis of the functioning of systems of transportation of the output in Polish open-cast mines of lignite in the second half of the 20th century. At the end of the issue there is a short essay by Adam J. Ginensky about his professor A. Zygmund. Dr. Danuta Ciesielska resigned from the editorial team. We thank her for her work and wish further successes.Our journal has appeared since 2007; since 2014 it is also available in an electronic form on the journal portal of the Polish Mathematical Society (PTM) ((http://wydawnictwa.ptm.org.pl/index.php/antiquitates-mathematicae/index). Following the evaluation in 2015, the journal was placed on the B list of the Ministry of Science and Higher Education. For 2016 our Index Copernicus Value was ICV 2016 = 76.21.Wishing you pleasant reading and inviting you to publish in "Antiquitates Mathematicae", Stanisław Domoradzki, Editor-in-Chief
5
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Preface

100%
PL
Oddajemy do rąk Czytelników kolejny tom czasopisma Antiquitates Mathematicae  (Roczników Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Seria VI). Czasopismo ukazuje się od roku 2007. Od 2014 funkcjonujemy również w formie elektronicznej na portalu czasopism Polskiego Towarzystwa Matematycznego (PTM). W latach 2011-2014 wydawanie czasopisma zawieszono, nie funkcjonowała też Komisja Historii Matematyki przy Zarządzie Głównym PTM.
EN
We place in the hands of our Readers a subsequent volume of the journal Antiquitates Mathematicae (Annals of the Polish Mathematical Society, Series VI). The journalhas been published since the year 2007. Since 2014 we also function in an electronic form on the journal portal of the Polish Mathematical Society (PTM).
PL
Tekst stanowią refleksje o książce M. Bečvářovej i I. Netuki Karl Löwner and his Student Lipman Bers – Pre-war Prague Mathematicians. Ksiazka wydaną w ramach edycji Heritage of European Mathematics przez European Mathematical Society (Zurych, 2015) opowiada o środowisku matematycznym Pragi przed II wojna światowa, losach matematyków żydowskiego pochodzenia z Europy Środkowo-Wschodniej w czasach zagłady Żydów dokonywanej przez Niemcy po dojściu Hitlera do władzy.
EN
In the article, there are presented some remarks connected to the book “Matematika na Nĕmecké univerzitĕ v Praze v letech 1882–1945” by M. Bečvářova. The problems mentioned in the title are first discussed in a comprehensive manner based on numerous distributed sources.
PL
Tekst stanowią refleksje  o książce M. Bečvářovej i I. Netuki  Karl Löwner and his Student Lipman Bers – Prewar Prague Mathematicians. Książka wydana w ramach edycji Heritage of European Mathematics przez European Mathematical Society (Zurych,2015) opowiada o środowisku matematycznym Pragi przed II wojną światową, losach matematyków żydowskiego pochodzenia z Europy Środkowo-Wschodniej w czasach zagłady Żydów dokonywanej przez Niemcy po dojściu Hitlera do władzy.
EN
The present text consists of reflections about the book Karl Löwner and his Student Lipman Bers – Pre-war Prague Mathematicians by M. Bečvářová and I. Netuka. The book, published in the series Heritage of European Mathematics by European Mathematical Society (Zürich, 2015), treats the mathematical community of Prague before World War II and the fates of mathematicians of Jewish descent fromCentral-Eastern Europe in the times of extermination of Jews carried out by Germany after Hitler’s assumption of power.
8
100%
EN
Prace matematyczne w sprawozdaniach gimnazjów galicyjskichKazde sprawozdanie szkolne składało sie z dwóch czesci: urzedowej i naukowej. Ponizej przedstawiona jest lista prac dotyczacych matematyki, nauczania i historii matematyki. Publikacje te odegrały duza role jako istotny element kształtowania kultury matematycznej na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX i na poczatku XX wieku. Every annual report is consisted from two parts: the official and scientific one.In the article, there are presented works concerning mathematics, teaching,and the history of mathematics. The importance of these reports will be realizedlater as an essential element of forming mathematical culture on thePolish lands in the second half of the XIXth century and at the beginning ofXXth century.
9
100%
PL
Kazde sprawozdanie szkolne składało sie z dwóch czesci: urzedowej i naukowej.Ponizej przedstawiona jest lista prac dotyczacych matematyki, nauczaniai historii matematyki. Publikacje te odegrały duza role jako istotny elementkształtowania kultury matematycznej na ziemiach polskich w drugiej połowieXIX i na poczatku XX wieku.Mathematical works in annual reports of gymnasiums in GaliciaEvery annual report is consisted from two parts: the official and scientific one.In the article, there are presented works concerning mathematics, teaching,and the history of mathematics. The importance of these reports will be realizedlater as an essential element of forming mathematical culture on thePolish lands in the second half of the XIXth century and at the beginning ofXXth century.
EN
Every annual report is consisted from two parts: the official and scientific one.In the article, there are presented works concerning mathematics, teaching,and the history of mathematics. The importance of these reports will be realizedlater as an essential element of forming mathematical culture on thePolish lands in the second half of the XIXth century and at the beginning ofXXth century. 
10
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Krzysztof Tatarkiewicz (1923-2011)

100%
PL
Krzysztof Tatarkiewicz pochodził ze szlacheckiej rodziny wywodzącej się z zaścianka pod Bobrujskiem. Urodził się 13 grudnia 1923 r. w Warszawie. W 1939 r. uzyskał „małą maturę" w Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie. W czasie wojny uczył się na tajnych kompletach w tymże Gimnazjum, potem studiował matematykę w ramach Tajnego Uniwersytetu Warszawskiego. Magisterium z matematyki (1947) i doktorat (1950) uzyskał na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1954 r. został zweryfikowany jako docent (ówczesny stopień naukowy odpowiadający habilitacji) przez CKK. W lutym 1962 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. Zawodowo związany był m.in. z Politechniką Krakowską, UJ, UMSC, Politechnika Warszawską i Uniwersytetem Warszawskim. Publikował wyniki z zakresu wypukłości sfer i aproksymacji w przestrzeniach Banacha, równań różniczkowych, podstaw analizy matematycznej, analizy numerycznej, teorii liczb, algebry i mechaniki. Napisał podręczniki podstaw mechaniki teoretycznej i rachunku wariacyjnego. Zmarł 2 czerwca 2011 roku w Warszawie. Pochowany został w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim.
11
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

From the Editor

100%
EN
We present a subsequent volume, 12 (2018), of the Series VI of Roczniki Polskiego Towarzystwa Matematycznego – “Antiquitates Mathematicae”, a journal devoted to history of mathematics. In it, we offer 10 articles (6 in English, 4 in Polish), a profile of Professor Lech Maligranda-the recipient of the Samuel Dickstein Main Prize of the Polish Mathematical Society for the year 2016, as well as a report on an international conference in history of mathematics organized by the Czech community of historian of mathematics.
PL
Od roku 1851wmonarchii Austro-Wegier ukazywały sie tzw. programy szkolne, wystepujace takze pod nazwa sprawozdan szkolnych. Kazdy raport roczny składał sie z dwóch czesci: urzedowej i naukowej. Czesc urzedowa zawierała informacje o nauczycielach, programach nauczania, podrecznikach, uczniach, pytaniach maturalnych, kronike szkoły itp. W artykule omawiamy programy nauczania w gimnazjach Galicji.
EN
Since 1851, in the Austro-Hungarian monarchy, so called school programs, also under the title Annual reports (Sprawozdania szkolne), were published. Every annual report consists of two parts: the official and scientific one. The official part contained the following information: about the teachers, teaching, programs, textbooks, scholarships, grants etc., library funds, mature examination. topics, entering examination topics, school chronics etc. In the article, we focus on the teaching programs of gymnasiums in Galicia.
13
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Helena Rasiowa (1917–1994)

100%
PL
Helena Rasiowa urodziła się w rodzinie patriotycznej 20 czerwca 1917 r. Działała w instytucjach decydujących o sprawach kształcenia matematyków i rozwoju naukowego młodej kadry naukowej. Była niezrównaną kontynuatorką tradycji sławnej polskiej szkoły logicznej okresu międzywojennego.
EN
In the paper, we present Helena Rasiowa's scientific personality emphasizing the period WWII and beginning of her professional activity after 1945.
EN
In this note, results of the Conference ”Poděbrady 2018” are discussed.
PL
Wartykule dokonujemy analizy pierwszych matur z matematyki przeprowadzonych w latach 1789–1805 w szkołach funkcjonujacych na terenach I Rzeczypospolitej i zagarnietych przez Królestwo Prus na mocy traktatów rozbiorowych. Prezentujemy charakterystykę zmian egzaminu maturalnego z matematyki na Pomorzu Nadwiślańskim i w Wielkopolsce, poczawszy od wojen napoleonskich aż do 1918 roku. Szczególną uwagę skupiliśmy na porównaniu matur z matematyki w szkołach katolickich, protestanckich oraz symultannych (dwuwyznaniowych – katolickich i protestanckich). Ponadto dokonujemyporównania dziewiętnastowiecznych matur z matematyki z pierwszymi maturami w II Rzeczypospolitej. W naszej opinii praca ta jest pierwsza, która obejmuje tak zakreslony temat.
EN
In this article we discuss the first Matura examinations in mathematics conducted in the years 1789–1805 in the territory of the Kingdom of Poland occupied by Prussia on the basis of partition treaties. We present characteristics of the evolution of the Matura examinations in mathematics in the territory of Vistula Pomerania and Greater Poland, from the Napoleonic Wars until 1918. Particular attention is paid to the comparison of the Matura examinations in this subject in Catholic, Protestant and simultaneous schools (including both denominations, Catholic and Protestant). We also compare the 18thcentury Matura examinations in mathematics with the first Matura examinations in the Second Republic of Poland. In our opinion, this article is the first one that presents such approach to this topic.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.