Pełnotekstowe zasoby PLDML oraz innych baz dziedzinowych są już dostępne w nowej Bibliotece Nauki.
Zapraszamy na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 15

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last

Wyniki wyszukiwania

help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
W dniu 5 sierpnia 1864 na cytadeli warszawskiej oddali życie za Ojczyznę Jan Jeziorański, Rafał Krajewski, Józef Toczyski, Romuald Traugutt i Roman Żuliński. Ich krew nie poszła na marne. Kolejne pokolenia Polaków czuły się zobowiązane do kontynuacji ich dzieła. Dzień 11 listopada 1918 był naturalną konsekwencją Powstań i ich tradycji.
EN
On August 5, 1864 at the Warsaw Citadel gave their lives for their homeland Jan Jeziorański, Rafal Krajewski, Józef Toczyski, Romuald Traugutt and Roman Żuliński. Their blood was not in vain. The next generation of Poles felt obliged to continue their work. Day 11 November 1918 was a natural consequence of the armed Uprising and their traditions.
PL
Niniejszy artykuł oparty jest na referacie wygłoszonym przez autora podczas Konferencji Historii Matematyki w roku 2013 w Będlewie. Motywacją do jego powstania był z kolei fakt, że na kilku poprzednich podobnych konferencjach wygłaszane były referaty poświęcone podręcznikom i zbiorom zadań wydawanym w I Rzeczypospolitej i w okresie rozbiorów. Zadania pojawiające się w tych podręcznikach dotyczą, podobnie zresztą, jak dzisiaj, rozmaitych obliczeń pieniężnych. Znajomość systemów monetarnych na pewno może ułatwić ich zrozumienie. Pragnąłbym na wstępie uzasadnić dlaczego wybrałem ten okres. Wraz z koronacją Stanisława Augusta w roku 1763 sejm uchwalił system monetarny, który przetrwał również, chociaż w nieco zmienionej formie, rozbiory. Związane to było z wskrzeszeniem w roku 1765 działalności mennicy w Polsce, co przewidywały uchwalone przez sejm konwokacyjny „Pacta conventa" do czego sejm zobowiązał Stanisława Augusta.
EN
The present article is based on the talk given by the author at the Conference in History of Mathematics in the year 2013 in Będlewo. The motivation for the creation of this article was the appearance in recent years of works dedicated to textbooks and collections of problems issued in the First Republic and in the period of partitions. The problems occurring in these textbooks concern, as they anyway do nowadays, various financial calculations The knowledge of monetary systems certainly can help one to understand these problems. To start with, I would like to justify why I chose this period. Simply put, with the coronation of King Stanislaus Augustus in the year 1763 the parliament passed a monetary system that survived the partitions, although ina slightly modified form. It was associated with the resurrection of activity of the mint in Poland in 1765, which was stipulated by "Pacta conventa" passed by the Convocation Diet and to which the parliament obligated Stanislaw August.
EN
We present a two-dimensional linear regression model where both variables are subject to error. We discuss a model where one variable of each pair of observables is repeated. We suggest two methods to construct consistent estimators: the maximum likelihood method and the method which applies variance components theory. We study asymptotic properties of these estimators. We prove that the asymptotic variances of the estimators of regression slopes for both methods are comparable.
5
64%
EN
This work proposes a new model of coexistence of a predator population with a population of prey. In works [5] and [7] it is assumed that the number of prey aged x eaten by predators aged y is directly proportional to the number of prey aged x and the number of predators aged y. This paper presents a more general model. First of all, the dependency is functional, i.e. the chances of being eaten are affected by the structure of the whole population. In addition, this dependence is not bilinear because the predator, after satisfying its hunger, will give up the hunt for prey.
6
64%
PL
Artykuł dotyczy opisu matematycznego modelu subpopulacji nietoperzy oraz rozwoju procesu zasiedlania nowych dziupli. Model oparty jest na systemie równań różniczkowych zwyczajnych. Zachowania nietoperzy i ich strategię poszukiwań przedstawiono na podstawie obserwacji nietoperzy zamieszkujących dziuple w Puszczy Białowieskiej. Wyniki teoretyczne ilustruje symulacja komputerowa i jej porównanie z uwagami biologicznymi.
EN
The paper deals with the description of the mathematical model of bats' subpopulations and fission-fusion societies development. Model is based on the system of ordinary differential equations. Bats' behaviour and their searching strategy is presented on the basis of cavity roosting bats living in Bia\l{}owie\.{z}a Forest located in Poland. Theoretical results are illustrated by computer simulation and its comparison with biological remarks.
8
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Evolution stages of some monkey and ape taxons.

52%
PL
Celem pracy jest przedstawienie sformalizowanych taksonów  łączących  różne gatunki i rodzaje  jako etapy mofologiczne ewolucji naczelnych.Materiał badawczy  zawiera 115 czaszek małp zwierzokształtnych i człekokształtnych. Stosunek zmienności ich mózgoczaszki do twarzoczaszki scharakteryzowano wskaźnikiem Moranta i Sergiego oraz pomiarami bezpośrednimi, które go tworzą. Analiza wyników  pozwala na poniżej sformułowane wnioski. Przy tworzeniu dla pawianów taksonu PAPIO wykazano, że różnice między samcami i samicami  są większe niż międzygatunkowe czy międzyrodzajowe. W przypadku szympansów  [takson PAN]  nie wykazano istotnych różnic ani między rodzajami, które go tworzą, ani między płcią męską i żeńską. Badaniem istotności różnic między  utworzonymi taksonami stwierdzono, że radiacja adaptatywna małp człekokształtnych  rozpoczęła się od formy przodka opowiadającemu współczesnemu szympansowi. Gibony [takson HYLOBATES] są w podobnym stopniu oddalone od małp zwierzokształtnych jak i człekokształtnych. Można przypuszczać, że stanowią one osobny trend ewolucyjny w budowie czaszki.W przestrzeni rozpatrywanych cech, takson PONGO nawiązuje do małp zwierzokształtnych poprzez takson PAPIO. Można przypuszczać, że ewolucja pawianów może przebiec w kierunku reprezentowanym obecnie przez orangutany. Analiza tempa i rytmu rozwojowego czaszki wskazuje, że osobniki młode wszystkich badanych naczelnych są do siebie podobne. Zróżnicowanie taksonomiczne między nimi pojawia się dopiero w okresie pełnej dojrzałości warunkującej stabilizację morfologiczną czaszki.
EN
The aim of this work is to present taxons which link various species and genera as morphological stages in the evolution of primates. The research material consists of 115 skulls of monkeys and apes. Their variability in neurocranium and splanchnocranium ratios can be characterized by Morant and Sergi’s index and by direct measurements that is formed of. The analysis of results allows the following conclusions. Determining taxon concerning PAPIO (baboons) shows that sex dimorphism exceeds differences between its genus. In the PAN taxon (chimpanzees) there are no significant differences concerning genus and sex. By studying taxonomic differences between the taxons it can be stated that the evolutionary radiation of apes started from initial form corresponding to contemporary chimpanzee. Gibbons (HYLOBATES) differ equally from both baboons and apes, and future evolution of baboons will run in the orangutan (PONGO) direction. .The analysis of skull development rate and rhythm of the primates studied indicates that young individuals are relatively similar to each other irrespective of taxonomic differences. The taxonomic  differentiation  can be noticed  only in the period of  morphological stabilization  
PL
Radiacja ewolucyjna naczelnych wyznaczyła wiele dróg rozwojowycha wsród nich tendencje hominizacyjna prowadzaca do powstaniaczłowieka współczesnego. Ta ewolucja została zbadana na podstawie pomiarówtworzacych wskaznik Moranta i Sergiego (Sergi(1940)), pobranych na 68 czaszkachwybranych małp i kopalnych hominidów w wieku adultus. Zostały onezakwalifikwane do dziesieciu odrebnych taksonów. Pomiary czaszek zostałyopracowane przy uzyciu statystyki opisowej i analizy dyskryminacyjnej, jakometody pozwalajacej na wychwycenie róznic miedzy badanymi taksonami cozostało przedstawione na podstawie odległosci Mahalanobisa. Ponadto zastosowanoanalize wariancji ANOVA wraz z porównaniami wielokrotnymiTukeya oraz rangowy współczynnik korelacji Kendalla $\tau$ oparty na róznicyprawdopodobienstwa wzrostu lub zmniejszania sie jednej zmiennej pomiarowejwzgledem drugiej.W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, zeewolucja małp człekokształtnych przebiegała od form prymitywnych, którychcechy czaszki nawiazywały do zbadanych przez nas form taksonów szympansai orangutana, a forma najbardziej odbiegajaca od rdzenia ich ewolucjijest gibon. Ewolucja pawianów bedzie odpowiednikiem rozwoju filogenetycznegoform posrednich prowadzacych do formy orangutana. Tak wiec cechyczaszki orangutana maja charakter preadaptywny, stanowiacy punkt wyjsciazarówno dla małp człekokształtnych jak i zwierzokształtnych. Hominidypoprzez formy australopiteków masywnych i gracylnych doprowadziły równolegledo powstania pitekantropa, którego dalszy rozwój zaowocował w formieneandertalskiej. Człowiek współczesny pozostał odległy od wszystkich naczelnychpoprzez równoczesny wzrost wysklepienia i wysokosci mózgoczaszki, copozwoliło na ogromny rozwój mózgu. Ten typ rozwoju jest wyrazem skokujakosciowego w ewolucji naczelnych.
EN
Evolutionary radiation of primates determined many developmental paths among which there is a hominization tendency that leads to the emergence of modern human. This evolution was studied on the basis of measurements constituting Morant and Sergi's index (Sergi(1940)), which were taken on 68 skulls of chosen adult monkeys, apes and fossil hominids. They were classified into 10 separate taxons. The skull measurements were worked out with the help of the following methods: descriptive statistics and discriminant analysis, a method that allow spotting differences between the taxons studied on the basis of Mahalanobis distance. Moreover, analysis of variance, ANOVA, was applied as well as Tukey's multiple comparisons and Kendall's $\tau$  rank correlation coefficient based on the difference in the probability of growth or decrease of one measuring variable in relation to the other one.  As a result, the analysis performed showed that apes take their origin from the primitive forms in relation to chimpanzee (PAN taxon) and orangutan  (PONGO taxon). Evolution of baboon (PAPIO taxon) is in developmental  lineage of intermediate ancestors of orangutan (PONGO  taxon). Gibbons are forms which differ  from their evolution roots the most.  Hominids, through massive and gracile \textit{Australopithecus} forms, led simultaneously to the emergence of \textit{Pithecanthropus} whose further evolution resulted in the neanderthal form. Modern humans remained distinct from all primates due to simultaneous growth of cranial vault and height, which allowed for considerable brain development.  This type of development can be regarded as a manifestation of a qualitative jump in the evolution of primates.
PL
Swoistością człowieka odróżniającą go świata zwierzęcego jest mowa. Mowa jest formą komunikacji, której nośnikiem są znaki systemowe wyrażające siebie i otaczającą nas rzeczywistość w sposób werbalny (cf. Grzegorczykowa(2008)). Ta definicja narzuca z góry pogląd, że powstanie mowy można rozpatrywać od pewnego, odpowiednio wysokiego poziomu rozwoju mózgu. W celu prześledzenia ewolucji zdolności mówienia wśród naczelnych wykonano pomiary trójkąta górno-twarzowego trzewioczaszki według Martina i Sallera(1957), określającego rozmieszczenie narządów odpowiedzialnych za artykulację dźwięków w formie głosek.Opracowanie matematyczne dotyczyło m.in. statystyki opisowej pomiarów zilustrowanej wykresami pudełkowymi. Obliczono odległości Mahanolobisa między badanymi taksonami naczelnych i przedstawiono graficznie w postaci analizy dyskryminacyjnej. Zastosowany model pozwolił na całkowite oddzielenie małp zwierzokształtnych i człekokształtnych od człowiekowatych, tworząc dwa zbiory taksonów. Wynika z tego, że zdolność mówienia jest znakiem skoku jakościowego w ewolucji czaszek naczelnych, prowadzącej do formy człowieka współczesnego. Zwierzęta w porównaniu z człowiekiem mają inne rozeznanie otaczającej ich rzeczywistości, co się przejawia w interakcyjnych sposobach porozumiewania się opartych głównie na doświadczeniu i instynkcie.
EN
The specific feature of humans, that distinguishes them from the animal world, is the speech. The speech is a form of communication in which we use comprehensive signs to express verbally ourselves and the surrounding reality. This definition imposes the opinion that the origin of the speech can be considered from the appropriately high level of the brain development. In order to trace the evolution of the ability to speak among the Primates, the measurements of the superofacial triangle of the splanchnocranium, according to Martin and Saller (1957), were carried out. The triangle characterises the distribution of the organs responsible for articulation of the sounds. The mathematical analysis concerned i.a. the descriptive statistics of the measurements, illustrated with the bar charts. On this basis, the Mahalanolobis distances between the examined taxons of primates were measured and presented graphically in form of the discriminant analysis. The applied model helped to divide entirely the monkey and apes from the Hominidae, and to form two clusters of taxons.  The conclusion is that the ability to speak is a sign of a quality change in the evolution of the Primates that led to the Homo sapiens form. Animals do not use such a wide spectrum of recognizing the surrounding reality and their interactive communication is based on the experience and instinct.
14
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

On the lifting of invariant measures

44%
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.