Praca dotyczy polskiej wersji nazwiska znanego XVII-wiecznego matematyka i astronoma krakowskiego, które w zlatynizowanej postaci miało forme: Broscius. Przedstawiono argumenty przemawiajace – zdaniem autora – za tym, ze własciwa jest forma: Brozek (powszechnie dotad uzywana w literaturze polskiej, co do której poprawnosci wysunieto jednak ostatnio watpliwosci.
EN
The author discusses the supposed Polish form of the Latin name Broscius (Ioannes Broscius (1585–1652)) of a mathematician and an astronomer, a professor at the Kraków University. Broscius was matriculated to the University as Brozek or Brozek, but after that his name appeared only in a latinized form Broscius (including his own signatures). J. N. Franke, the author of the fundamental biography of Broscius (cf. [1] in references) recognized the Polish version in the form Brozek (exposing his opinion even in the title of the book) and after him all authors writing about Broscius shared his view. Krzysztof Tatarkiewicz (cf. [6–10]) suggested that this form is most probably incorrect and claimed that the Polish version of the name Broscius is Brzozek. The author of the present note argues that such an opinion is not fully justified and presentsarguments based on an analysis of the shapes of records handwritten in the original university matriculation book and – first of all – on historical data of appearance of particular Polish names established by K.Rymut (cf. [5]). The conclusion is that the most probable version seems to be Brozek, a possible one – Brozek, but absolutely improbable Brzozek, since the earliest date of the appearance of Brozek is 1335, of Brozek – 1628, while Brzozek was not noted before 1800.Some remarks on the date of the birth of Brozek are added.
Niniejszy tekst jest skróconą wersją referatu autora. 1 Zawiera on informacje, obserwacje i uwagi, wybrane z materiału przygotowywanego do przedstawienia w obszernej publikacji pod prowizorycznie w tej chwili zamyślanym tytułem: Jan Brożek, matematyk krakowski, na tle epoki. Tytuł zaś tu przyjęty nawiązuje jawnie do tytułu znanej książki Ludwika Antoniego Birkenmajera, Stromata Copernicana (z podtytułem – Studja, poszukiwania i materiały biograficzne) wydanego w Krakowie w roku 1924 (por.[8]). Taki bowiem właśnie charakter, studyjny przede wszystkim, ma niniejszy tekst, a zaczerpnięciepomysłu na tytuł z najlepszego wzorca nie będzie może poczytane autorowi za zuchwałość. Kolekcja prezentowanych tu „rozmaitości” jest bardzo niejednorodna i oprócz rzeczy w miarę ważnych zawiera też drobiazgi, ciekawostki i komentarze wychodzące poza sprawy, które zaliczyć należy do matematyki, czy też historii matematyki. Matematyka – jako „przedmiot wykładu”, omawiana explicite – jest tu zresztą „w mniejszości”
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW