ArticleOriginal scientific text
Title
The voice in the discussion about the applications of mathematics
Authors
Abstract
Po wstępnej dyskusji na posiedzeniu KM PAN w lutym 2013 r. dotyczącej stanu Zastosowań Matematyki w Polsce miałem uczucie zagubienia i niedosytu, gdyż jak mi się wydawało, zarówno określenie wymienianych przez dyskutantów pojęc, jak, tym bardziej, stojących problemów, nie było tam dostatecznie jasne. Zabierając teraz głos mam w pierwszym rzędzie na celu to, by nieco utwardzić grunt rozważań i, być może naiwnie, uprościć problematykę, tak by uzgodnić nie tylko ewentualne wstępne tezy, ale przede wszystkim ustalić podstawowe dyskutowane problemy. Ponadto by dać możliwość łatwiejszego formułowania przeciwnych niż te zaprezentowane poniżej poglądy i opinie oraz poruszyć zainteresowane tą problematyką osoby, podane niżej tezy przedstawię w sposób prowokacyjnie kategoryczny, chociaz zdaję sobie sprawę z tego, że taką kategoryczność trudno by było w pełni uzasadnić i przyjąć. Założę, że wiadomo co to jest Matematyka. Przy tym by nie było niejasności i wątpliwości, to zaznaczę, że wyniki tego działu nauki podaje się w formie twierdzeń, a twierdzenia muszą być wsparte rozumowaniami (dowodami). Natomiast zamiast podawania definicji Zastosowania Matematyki stwierdzę, że z Zastosowaniami Matematyki mamy do czynienia wtedy, gdy pojęcia matematyczne i ich własności wyrażone twierdzeniami, a także metody matematyczne, to znaczy pakiety rozumowań, zostały użyte w innych działach nauki dla opracowania danych, ich interpretacji, budowy modeli opisujących sytuacje lub procesy będące przedmiotem badań w tych innych naukach. Ocena wagi i znaczenia zastosowania zależy wyłącznie od postępu uzyskanego poprzez zastosowanie matematyki do tej innej dziedziny. Może się zdarzyć, że takie zastosowanie wymaga oryginalnych pomysłów i istotnego wkładu intelektualnego, chociaż nie wymaga twórczego rozwinięcia narzędzi matematycznych. Czasami jednak, w sytuacjach wyjątkowych, zdarza się, że wymaga, istotnego zmodyfikowania znanych i stosowanych metod lub nawet stworzenia nowych teorii matematycznych. W takich sytuacjach ocena rezultatów badacza powinna dotyczyć nie tylko zastosowania, ale i wkładu wniesionego do Matematyki. O ile należy przyjąć, że ocena postępu wniesionego przez badacza do tej dziedziny wiedzy, w której Matematyka jest stosowana nie leży w kompetencjach środowisk matematyków, to ocena wkładu badawczego matematyka do rozwoju Matematyki całkowicie się w tych kompetencjach mieści.