Evolution stages of some monkey and ape taxons.

Celem pracy jest przedstawienie sformalizowanych taksonów  łączących  różne gatunki i rodzaje  jako etapy mofologiczne ewolucji naczelnych.Materiał badawczy  zawiera 115 czaszek małp zwierzokształtnych i człekokształtnych. Stosunek zmienności ich mózgoczaszki do twarzoczaszki scharakteryzowano wskaźnikiem Moranta i Sergiego oraz pomiarami bezpośrednimi, które go tworzą. Analiza wyników  pozwala na poniżej sformułowane wnioski. Przy tworzeniu dla pawianów taksonu PAPIO wykazano, że różnice między samcami i samicami  są większe niż międzygatunkowe czy międzyrodzajowe. W przypadku szympansów  [takson PAN]  nie wykazano istotnych różnic ani między rodzajami, które go tworzą, ani między płcią męską i żeńską. Badaniem istotności różnic między  utworzonymi taksonami stwierdzono, że radiacja adaptatywna małp człekokształtnych  rozpoczęła się od formy przodka opowiadającemu współczesnemu szympansowi. Gibony [takson HYLOBATES] są w podobnym stopniu oddalone od małp zwierzokształtnych jak i człekokształtnych. Można przypuszczać, że stanowią one osobny trend ewolucyjny w budowie czaszki.W przestrzeni rozpatrywanych cech, takson PONGO nawiązuje do małp zwierzokształtnych poprzez takson PAPIO. Można przypuszczać, że ewolucja pawianów może przebiec w kierunku reprezentowanym obecnie przez orangutany. Analiza tempa i rytmu rozwojowego czaszki wskazuje, że osobniki młode wszystkich badanych naczelnych są do siebie podobne. Zróżnicowanie taksonomiczne między nimi pojawia się dopiero w okresie pełnej dojrzałości warunkującej stabilizację morfologiczną czaszki.