Reception of probability theory and statistical methods in Poland

• Autorzy: Roman Duda
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Chance has always accompanied man. He was afraid of the elusive forces behind him, but he was also fascinated. Relatively late from this fascination arose the understanding that in some circumstances chance can be measured and, consequently, with the help of mathematics to reveal the regularities behind it. It began with gambling games already known in ancient times, such as the dice game popular among Roman legionnaires, but the first serious attempts at mathematical approach begin only in the Renaissance. The history of this development is described and the purpose of this article is not to recall it, but only the account of its sounds in Poland and the circumstances of settling this account in Polish mathematics.

PL

Przypadek towarzyszył człowiekowi od zawsze. Budził lęk z powodu kryjących się za nim nieuchwytnych sił, ale i fascynował. Stosunkowo późno z tej fascynacji wyrosło zrozumienie, że w niektórych okolicznościach przypadek można mierzyć, a w konsekwencji z pomocą matematyki odsłaniać kryjące się za nim prawidłowości. Zaczęło się to od znanych już w starożytności gier hazardowych, takich jak popularna wśród rzymskich legionistów gra w kości, ale pierwsze poważne próby matematycznego podejścia zaczynają się dopiero w Renesansie. Celem tego artykułu nie jest jej przypominanie historii probabilistyki, a jedynie relacja z jej odgłosów na ziemiach polskich i okoliczności zadomowienia tego rachunku w matematyce polskiej. Horyzont czasowy artykułu nie przekracza roku 1970.

Słowa kluczowe

EN

probability; mathematical statistics; decision theory; biostatistics; actuarial scie

PL

prawdopodobieństwo; statystyka matematyczna; teoria decyzji; biostatystyka; nauki aktuarialne

• Wydawca: Polish Mathematical Society
• Czasopismo: Antiquitates Mathematicae
• Rocznik: 2020

Daty

online

2020-05-30

Twórcy

autor

Roman Duda

Identyfikatory

DOI

10.14708/am.v14i1.6525